İstanbul’un en eski ve ağır yerleşim alanlarından olan Fatih’te birçok bina üzerindeki kaçak yapılar dikkat çekiyor. Hastane girişine çok yakın bir noktada bulunan ve üst üste inşa edilmiş iki farklı yapı izlenimi veren kaçak katlar ise görenleri şaşırtıyor. Bölge esnafı ve Fatih Belediyesi’nden edinilen bilgiye nazaran; 25-30 yaşlarında olan binaya çıkılan kaçak katlar, yapı kayıt dokümanı alabiliyor fakat uzmanlar bu yapıların binanın taşıyıcılığına ziyan vererek yıkım riskini artırdığına dikkat çekiyor.
‘RİSK DEVAM EDİYOR’
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısım Lider Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Akca, “Genelde insanların sokaklarda gördüğü kaçak kat çıkmış yapılardan, bunlar dış kaplamasından kendini gösteriyor, muhakkak ediyor, beşerler çekiniyor. Son devirde, 2018’de çıkan imar barışında birçok yapı kayıt dokümanı aldı. Natürel yapı kayıt evrakı almış olması demek, bunların risk durumunun olmadığı manasına gelmiyor. Risk durumları devam ediyor ve buradaki risk aslında şunlardan kaynaklanıyor; bu katlar çıkılırken birinci başta binaya belirli bir tartı oluşturuyor. Bu da 200 metrekarelik bir bina için, 50 tondan aşağı değildir ek kat başına, önemli bir rakam” dedi.
‘STANDARTLARA UYMAMANIN SORUMLUSU OLAĞAN Kİ VATANDAŞTIR’
Akca şöyle devam etti: “Bunun haricinde bu katlara natürel içerden çıkılırken bazen binanın kendi merdivenleri değil de döşemeler kesilerek, daire içlerinden merdiven kısımları yapılıyor. Bu da alışılmış ki taşıyıcı elemanların, kirişlerin tahminen, döşemenin kesilerek binaya ziyan vermesine sebep oluyor. O kirişleri daha da yumuşatıyor, taşıma kapasitesini azaltıyor. Bunlar doğal ki risk. Bu risklere bu kanun diyor ki; bunların sorumlusu büsbütün vatandaştır. Evet yapı kayıt dokümanı verdik lakin olabilecek kahırların sorumlusu, standartlara uymamanın sorumlusu natürel ki vatandaştır diyor. Bununla ilgili sorunları biz son sarsıntıda oluşan hasarlarla bize gelen uzman evraklarında görüyoruz. Orada da kolon kesmelerle ilgili durumlar görüyoruz, standarda uygun olmayan davranışlar, kat çıkmalar görüyoruz. Bunlar yapı kayıt evrakı almış bile olsa, sorumluk sahibi olarak belgelere işleniyor. Bu süreçleri yapanlar, kaçak kat çıkanlar yahut yapısal elemanlara ziyan verenler sorumlu durumda olarak dava belgelerinde yer alıyor.”
‘KOMŞU BİNADAN MÜTEVELLİT ZİYAN GÖREN BİNALARI BİZ SARSINTI BÖLGESİNDE GÖRDÜK’
Riskin komşu binalar için de var olduğuna dikkat çeken Akca son olarak şunları söyledi: “Bunlar aslında pek mühendislik hizmeti alınarak yapılmıyor. Vatandaşın kendi bulduğu ustalarla yaptığı kısımlar oluyor ve bunlar daha ciddiyetsiz daha dikkat edilmeden yapılıyor. Bundan sebep bir yük var, statik yapıyı kuvvetlendirmiyor. Tersine keserek, parçalayarak ziyan da vermiş oluyor. Münasebetiyle riski büyütüyor. Mümkün sarsıntı durumunda bunların riski, olağan projesine nazaran yapılmış bir binaya nazaran natürel ki daha fazla. Sırf kaçak bina özelinde de değil, sizin bitişiğinizde diyelim kaçak kat yapılmış bir bina var ki; İstanbul bitişik nizam esasen biliyorsunuz, birçok yer sıkışık. Kaçak katlı bina yıkıldığı vakit, o yıkıldığında gelen yapısal kesimler sizin binanıza da vurduğu vakit, sizin binanızın hiç hatası yokken tahminen sarsıntıda ayakta bile kalabilecekken, birkaç kolonu hasar görünce o da yıkılabiliyor. Yahut bina başkasının üzerine yıkılıyor üzere, komşu binadan mütevellit ziyan gören binaları biz sarsıntı bölgesinde gördük. Esasen vatandaş da bunu o bölgedeki görsellere bakarsa görür. Birbirinin üzerine yatmış binaların bir başkasına çarpıp devrilmiş binaları. Yanınızdaki binada külfet varsa ve siz bunu biliyorsanız, vaktinde vatandaş bunları ihbar etti mi bilmiyorum ancak yapı kayıt dokümanı almadan bunlar yapılsaydı, gerekli düzenlemeler yapılsaydı komşu da riskini azaltmış olacaktı.”
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)